بازدید از دولت الکترونیک استونی
حدود سه سال پیش در همین وب سایت درباره پروژه جاهطلبانه دولت استونی برای اعطای شهروندی الکترونیکی این کشور به متقاضیان از سراسر جهان مطلبی نوشته بودم (اینجا). این بار و در حاشیه کنفرانس بخت این را یافتم که از نزدیک این پروژه را لمس کنم و از مرکز اجرایی آن بازدید کنم. با توجه به دستاوردها میتوان گفت که پروژه به شکل خوبی پیش رفته است و برای اقتصاد استونی هم منبع درآمد خوبی شده است، چون علاوه بر درآمدهای ناشی از ثبت نام و سپس ثبت شرکتهای جدید، فرصت برای کسب و کارهای جدید برای ارائه خدمات به این شرکتهای تازه ثبت شده مثل رسیدگی به امور مالیاتی و حقوقی هم فراهم شده است.
بازدید شامل یک ارائه از امکانات دولت الکترونیک و پیشرفتهای انجام شده توسط آن بود که به شکل قوی و جذابی توسط یکی از کارکنان ایتالیایی مرکز صورت گرفت. مواردی همچنین امکانات، خط سیر زمانی، شیوه مدیریت فنی، امنیت اطلاعات و نیز برنامههای آینده شرح داده شد. نمونههای زیادی از موفقیتها و شکستها بیان شد، مثل رأیگیری الکترونیکی و آموزش الکترونیکی. نکته جذاب این ارائه بازی با سه حرف اول استونی یعنی est برای صفتهای داده شده به این برنامه بود، مثل largEST، biggEST، highEST، bEST و سایر صفات تفضیلی که در انگلیسی با این سه حرف ساخته میشوند.
امکان بررسی خدمات دولت الکترونیک نیز در سالن ارائه شد. با تجهیزاتی که وجود داشت و پرسنل حاضر در سالن امکانات متعددی را امتحان کردیم و مواردی را که برایمان جذاب بود پرسیدیم. طراحی سالن جذاب بود، چه از نظر امکانات که کل خدمات را میشد به شکل آنلاین انجام داد و دوربینهای آماده برای اجرای درخواستها تا محل دلپذیر پذیرایی. مقدار مناسبی هم اطلاعات گرفتم درباره جزئیات برنامه و با کارکنان و پرسنل اجرایی صحبت کردم. میتوانم موفقیت این پروژه را در سه واژه خلاصه کنم: کارآمدی، جسارت تغییر و ذهنیت منطعف. این سه با هم در خط مشی گذاران این کشور که برای اولین بار این برنامه را در دنیا اجرا کردهاند و ریسک آن را پذیرفتهاند به وضوح دیده میشود. کشوری کوچک با یک میلیون و سیصد هزار نفر جمعیت که بخش بزرگی از آن هم خارج از کشور هستند، به یاری این پروژه جاهطلبانه توانسته الگویی برای کشورهای پیشرفته جهان شود و Estonian Miracle مورد توجه کشورهای توسعه یافته دیگر هم قرار بگیرد. وقتی ما وارد شدیم یک تیم بزرگ از کره جنوبی در انتهای بازدیدشان بودند و از نحوه همراهی کارکنان مرکز مشخص بود که مهمانهای مهمی هستند که برای آموختن از این معجزه استونیایی آمدهاند. استونی کشوری بود که بعد از جدایی از شوروی سابق قانون دیجیتال نوشت و طبق قانون این کشور هم نسخه دیجیتال هر سندی معتبر است و نیازی به نسخه کاغذی نیست. به گفته فرد ارائه دهنده، در استونی فقط سه کار را هنوز باید حضوری انجام داد: ازدواج، طلاق و معامله مستغلات (که نمیدانم این آخری دلیلش چیه ولی نباید فنی باشد). برای انجام کارهای بزرگ باید جسارت تغییر را داشت و ریسک نوجویی را پذیرفت و ذهنیت باز و انعطاف پذیری لازمه این امر است.
تصاویری از این بازدید را در زیر میتوان مشاهده کرد: